34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم محتاج برادران وخویشان نشوم
بی منت خلق خود مرا روزی ده تا از درتو بر در ایشان نشوم. یا الله
35-یارب زقناعتم توانگر گردان وز نور یقین دلم منور گردان
روزی من سوخته ی سرگردان بی منت مخلوق میسر گردان. یاالله
36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان وز افسرفقر سر فرازم گردان
در راه طلب محرم رازم گردان زان ره که نه سوی توست بازم گردان. یا الله
37-یارب زکمال لطف خاصم گردان واقف به حقایق خواصم گردان
از عقل جفاکار، دل افگار شدم دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان . یا الله
38-برگوش دلم زغیب آواز رسان مرغ دل خسته رابه پرواز رسان
یارب که به دوستی مردان رهت این گمشده ی مرا به من باز رسان. یا الله
39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان آوازه ی دردم به همآواز رسان
آنکس که من از فراق او غمگینم اورا به من ومرا به اوباز رسان. یا الله
40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای تا چند روم در بدر وجای به جای
یا خانه ی امید مرا ،در بربند یا قفل مهمات مرا در بگشای. یا الله
41-یارب نظری برمن سر گردان کن لطفی به من دل شده ی حیران کن
با من مکن آنچه من سزای آنم آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله
42-یارب یارب کریمی وغفاری! رحمان ورحیم وراحم وستاری
خواهم که به رحمت خداوندی خویش این بنده ی شرمنده فرو نگذاری. یا ا لله*
*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبداله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای همه ی روزه داران.محمد حسن اسایش
34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم محتاج برادران وخویشان نشوم
بی منت خلق خود مرا روزی ده تا از درتو بر در ایشان نشوم. یا الله
35-یارب زقناعتم توانگر گردان وز نور یقین دلم منور گردان
روزی من سوخته ی سرگردان بی منت مخلوق میسر گردان. یاالله
36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان وز افسرفقر سر فرازم گردان
در راه طلب محرم رازم گردان زان ره که نه سوی توست بازم گردان. یا الله
37-یارب زکمال لطف خاصم گردان واقف به حقایق خواصم گردان
از عقل جفاکار، دل افگار شدم دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان . یا الله
38-برگوش دلم زغیب آواز رسان مرغ دل خسته رابه پرواز رسان
یارب که به دوستی مردان رهت این گمشده ی مرا به من باز رسان. یا الله
39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان آوازه ی دردم به همآواز رسان
آنکس که من از فراق او غمگینم اورا به من ومرا به اوباز رسان. یا الله
40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای تا چند روم در بدر وجای به جای
یا خانه ی امید مرا ،در بربند یا قفل مهمات مرا در بگشای. یا الله
41-یارب نظری برمن سر گردان کن لطفی به من دل شده ی حیران کن
با من مکن آنچه من سزای آنم آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله
42-یارب یارب کریمی وغفاری! رحمان ورحیم وراحم وستاری
خواهم که به رحمت خداوندی خویش این بنده ی شرمنده فرو نگذاری. یا ا لله*
*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبداله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای همه ی روزه داران.محمد حسن اسایش
16-ای حیدر شهسوار وقت مدد است ای زبده ی هشت وچار،وقت مدد است
مگذارکه در عشق تو رسوا گردم ای صاحب ذوالفقار ، وقت مدد است - یاالله
17-یارب سبب حیات حیوان بفرست وز خوان کرم ، نعمت الوان بفرست
از بهر لب تشنه ی طفلان نبات از سینه ی ابر ، شیر باران بفرست. یا الله
18-ای خالق خلق رهنمایی بفرست بر بنده ی بی نو، نوایی بفرست
کار من بیچاره ، گره در گرهست رحمی بکن وگره گشای بفرست. یاالله
19-راه تو به هرروش که پویند خوش است وصل توبه هر جهت که جویند خوش است
روی تو به هر دیده که بینند نکوست نام تو به هرزبان گویند خوش است. یا الله
20-تا مهر ابوترا ب دمساز من است حیدر به جهان ،همدم وهمراز من است
این هردو جگرگوشه ، دوبا لند مرا مشکن بالم که وقت پرواز من است. یاالله
21-من بی تو دمی قرار نتوانم کرد احسان تورا ،شمار نتوانم کرد
گربر تن من ، زبان شود هرمویی یک شکر تواز هزار نتوانم کرد. یا الله
22- شب خیز که عاشقان به شب راز کنند گرد دروبام دوست ، پرواز کنند
هرجاکه دری بود ، به شب در بندند الا دردوست را ، که شب باز کنند. یاالله
23-یارب به دونور دیده ی پیغمبر یعنی به دوشمع دودمان حیدر
برحال من از عین عنایت بنگر دارم دارم نظر آنکه من نیفتم زنظر. یاالله 24-یارب زکرم بر من درویش نگر در من ، منگر در کرم خویش نگر
هرچند نیم لایق بخشایش تو برحال من خسته ی دل ریش نگر. یا الله-
25-یارب در دل به غیر خود جامگذار در دیدهی من گرد تمنا مگذار
گفتم گفتم زمن نمی آید کار رحمی رحمی مرا به من وامگذار. یاالله
26-مجنون وپریشان توام ، دستم گیر سرگشته وحیران تو ام ف دستم گیر
هربی سروپا چو دسگیری دارد من بی سر وسامان توام ،دستم گیر.یاالله
27-ای سر تو در سینه ی هر محرم راز پیوسته در رحمت تو بر همه باز
هرکس که به درگاه تو آورد نیاز محروم زدرگاه تو کی گردد باز. یا الله
28-در هر سحری با تو همیگویم راز بر درگه تو همی کنم عرض نیاز
بی منت بندگانت ای بنده نواز کارمن بیچاره ی سرگشته بساز. یاالله
29- الله به فریاد من بیکس رس فضل وکرمت یار من بیکس بس
هرکس به کسی وحضرتی می نازد جز حضرت تو ندارد این بیکس کس. یاالله
30-ای جمله ی بیکسان عالم را کس یک جو کرمت تمام عالم را بس
من بیکسم وتو بیکسان رایاری یارب تو به فریاد من بیکس رس .یا الله
31-ای واقف اسرارضمیر همه کس در حالت عجز، دستگیر همه کس
یارب تو مرا،توبه ده وعذر پذیر ای توبه ده وعذرپذیر همه کس. یا الله
32-دارم گنهی زقطره ی باران بیش ازشرم گنه فکنده ام سر در پیش
آوازآیدکه سهل باشد درویش تو در خور خود کنی ومادر خور خویش. یاالله
33- یارب من اگر گناه بی حد کردم دانم به یقین که بر تن خود کردم
از هر چه مخالف رضایتو بود برگشتم وتوبه کردم وبد کردم. یا الله
ادامه دارد.بزودی ادامه ی مطلب تقدیم خواهد شد
باسمه تعالی -------------مراسم نیمه رمضانی در روستای کوچ نهارجان بیرجند--------------
یکی از مراسم زیبایی که درماه رمضان درروستای کوچ نهارجان وبسیار ی از روستاهای دیگر شهرستان بیرجند انجام می گیرد .مراسم نیمه رمضانی است به شرح ذیل انجام میگیردوحال وهوایی دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتی افرا د سی تا چهل ساله هم در آن شرکت میکنند .وبه شرح زیراست .ابتدا درشب میلاد امام حسن مجتبی که نیمه ماه رمضان است ساعتی که از غروب می گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در میدان روستا جمع میشوند وچند صلوات میفرستند تا دیگر جوانان هم به آنهابپیوندندووقتی جمعیت زیاد شد ازیک سمت ده ویا از بالای روستا شروع می کنند ودر در ب هر منزل اشعاری را میخوانند ودر پایان صاحب خانه مواد خوراکی مثل گردو یا بادام یا شکلات یا نخود وکشمش ویا مود خوراکی دیگر واگراین مواددر خانه نبود مبلغی پول به جوانان هدیه می دهند ودر آخرسر که همه ی منازل به پایان رسید وکیسه ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بین افراد تقسیم می کنند البته اگر چند جوان زیرک آن را نربایند ودیگران را قال نگذارندکه اگر هم این کار را انجام دهند از باب شوخی است ومی خواهند شادی ونشاط بیشتری به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادی کنند.اما نحوه ی انجام مراسم چنین است:یک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهایی شروع به نام بردن اسم صاحب خانه می کند و مثلا می گوید :حاجی غلامحسین رابلند کنید.همه افراد همصدا جواب می دهند :آمین وبازهمان فرد سردسته ادامه می دهد:بارنگ سرخ .همه باز می گویند :آمین.با مشت پر.آمین واو ادامه می دهد: بازن وبچه .همه می گویند:آمین .بااشتر کجابه .آمین.برسانید به حج وکربلا .همه می گویند : آمین.چون به پایان دعای اولیه رسیدند همه ی افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذیل ذیل میکنند :رمضان آمدآمد رمضان رمضان آمد با سیصد سوار چوب برداشته که یا روزه بدار -روزه میدارم لاغر میشوم -گر نمی دارم کافر می شوم حق یامحمدمحمد یا علی حق یامحمد -حسین بن علی حق یامحمد .2-آندم که سر حسین ره بر نیزه زدندحق یامحمد مرغان هوا به چهارطرف خیمه زدند حق یامحمد .مرغان هوا وماهیان در یاحق یامحمد از بهر حسین چوسنگ برسینه زدند حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد .حسین بن علی حق یا محمد .3-
سرسنگ آجین سنگ افتیده هل علی میرزا به جنگ افتیده حق یامحمد .هل علی میرزا کو لشکر توحق یامحمد.کفتران خیمه زده بر سر تو حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد حسین بن علی حق یامحمد .
4-این سرا از کیست روبر باده حق یامحمد یک پسر دارند نودوماده حق یامحمد .این سرا از کیست روبر روزه حق یامحمد .یک دختردارند او گلدوزه حق یامحمد محمد یا علی حق یا محمد حسین بن علی حق یامحمد.
5این سرا از کیست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .این سرا از کیست دهلونه دراز ما طمع داریم بشقاب پیاز حق یامحمد. محمد یا علی حق یامحمد.حسین بن علی حق یامحمد .6-این سرااز کیست خش خش می کنند .طبق نقره وکشمش میکنند .این سرا از کیست حوضی کنده اند دشمنان اینار بوج کنده اند
حق یا محمد محمد یا علی حق یا محمد .حسین بن علی حق یا محمد .در این جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پایان می رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روی سینی آماده کرده وبه انبار دارگروه یا سر دسته ی گروه تقدیم وهدیه می کند وگروه روانه ی منزل بعدی میگرددتا همین مراسم را بر درب منازل همه اهل روستاتکرار کنند وهدیه شان را بگیرند ودرآخر سرهم بین افراد عادلانه تقسیم کنند وشب به پایان رسد.محمد حسن آسایش.البته گاهی بعضی افراد ازباب شوخی وسرگرمی در آخرکار کیسه حاوی مواد خوراکی را درمی ربایندوفرار می کنند ودقایقی دیگران دنبال آنها می گردند ةا ربایندگان را ژیدا کنند ووقتی آنها را ژیدا کردند مواد با خنده وشادی ونشاط بیشتری بین افراد تقسیم می شود ومراسم بپایان میرسد وهمگی به خانه هایشان با شور وشادی وشعف باز می گردند تابرای سحری دیگر آماده شوند .این شرح مختصر مراسم نیمه رمضانی بود در روستای کوچ نهارجان بیرجند .محمد حسن اسایش.
البشارت که جهان باز منور آمد طاهر از پرده ی عصمت مه دیگر آمد
این چه ماهیست که با قد صنوبر آمد از حسین ابن علی شبه پیمبر آمد
---------دوستان مژده که میلادی اکبر آمد----------
ببر ای باد صبا مژده برای طاها که شده حسن تویک بار دگرجلوه نما
حق عطاکرده پسر بر پسر شیر خدا زاده ی خون خدا گشته عیان از لیلا
------زین پسر عالم ایجاد منور آمد--------
بهر دیدار رخش زاده ی زهرا برخاست مهر بر دیدن آن ماه دل آرا برخاست
بوی جانبخش چواز یوسف لیلا برخاست گوئیا نعره ای از خاک زلیخا برخاست
-----که دوباره بجهان یوسف دیگر آمد-------
نور چشمان حسین ابن علی گشت عیان آل عصمت همه از دیدن رویش شادان
شد زمصباح هدی نور الهی تابان احسن الله براین حسن که از دیدن آن
-----شد خرد مات که میلاد پیمبر آمد ------
سحر یازده از ماه عظیم شعبان متولد شده آن حامی دین وقرآن
تاکند یاری فرمانده ی دین از دل وجان آری این افسر ارزنده ی سلطان جهان
------از پی یاری عباس دلاور آمد-----
آمد آن شیر دلی که پی یاری پدر وز پی حفظ حریم حرم پیغمبر
همچنان برگ زدشمن بزمین ریزد سر مرکب وخود ومیان رابدرد چون حیدر
-----آنکه بر حضرت سجاد برادر آمد -----
آن علی نام که باشد چو محمد رویش فاطمی عصمت وباشد چوعلی بازویش
چون حسین است وحسن طینت وخلق وخویش (کربلایی) شده مداح رخ نیکویش
----مفتخرآنکه در این رشته مظفر آمد ---نقل از ص ۱۰۲ کتاب سوم -ارمغان کربلا-نادعلی کربلایی --موسسه مطبوعاتی خزر -تهران
البشارت که جهان باز منور آمد طاهر از پرده ی عصمت مه دیگر آمد
این چه ماهیست که با قد صنوبر آمد از حسین ابن علی شبه پیمبر آمد
---------دوستان مژده که میلادی اکبر آمد----------
ببر ای باد صبا مژده برای طاها که شده حسن تویک بار دگرجلوه نما
حق عطاکرده پسر بر پسر شیر خدا زاده ی خون خدا گشته عیان از لیلا
------زین پسر عالم ایجاد منور آمد--------
بهر دیدار رخش زاده ی زهرا برخاست مهر بر دیدن آن ماه دل آرا برخاست
بوی جانبخش چواز یوسف لیلا برخاست گوئیا نعره ای از خاک زلیخا برخاست
-----که دوباره بجهان یوسف دیگر آمد-------
نور چشمان حسین ابن علی گشت عیان آل عصمت همه از دیدن رویش شادان
شد زمصباح هدی نور الهی تابان احسن الله براین حسن که از دیدن آن
-----شد خرد مات که میلاد پیمبر آمد ------
سحر یازده از ماه عظیم شعبان متولد شده آن حامی دین وقرآن
تاکند یاری فرمانده ی دین از دل وجان آری این افسر ارزنده ی سلطان جهان
------از پی یاری عباس دلاور آمد-----
آمد آن شیر دلی که پی یاری پدر وز پی حفظ حریم حرم پیغمبر
همچنان برگ زدشمن بزمین ریزد سر مرکب وخود ومیان رابدرد چون حیدر
-----آنکه بر حضرت سجاد برادر آمد -----
آن علی نام که باشد چو محمد رویش فاطمی عصمت وباشد چوعلی بازویش
چون حسین است وحسن طینت وخلق وخویش (کربلایی) شده مداح رخ نیکویش
----مفتخرآنکه در این رشته مظفر آمد ---نقل از ص ۱۰۲ کتاب سوم -ارمغان کربلا-نادعلی کربلایی --موسسه مطبوعاتی خزر -تهران
عید سعید شه صاحب زمان باد مبارک به همه شیعیان --
مژده زمیلاد شه بحر وبر قائم دین ، حجت اثنی عشر
مظهر الطاف حی داد گر نورمبین وارث خیرالبشر
سبط نبی پادشه انس وجان باد مبارک به همه شیعیان --
مژده که بر جسم جهان جان رسید جان جهان حاکم فرمان رسید
حجت حق قاطع برهان رسید هادی دین ،حامی قرآن رسید
شبل علی خسرو کون ومکان باد مبارک به همه شیعیان--
مژده که شد قدرت حق آشکار گشت عیان مظهر پروردگار
جامع الاسرار شه ذوالوقار حجت حق خاتمه ی هشت وچار
سیف خدا رایت امن وامان باد مبارک به همه شیعیان ---
مزده که میلاد شه عالم است عید سعید ولی اعظم است
مولد سبط نبی اکرم است آنکه بخوبان جهان خاتم است
حجت حق سید صاحب زمان باد مبارک به همه شیعیان --
بنقل از دیوان آذر خراسانی -ص ۱۴۵ -انتشارات طوس مشهد -چاپ ۱۳۸۲ هجری قمری -اثر طبع مرحوم حاج سید غلامرضا آذر خراسانی سرخسی --
مژده ز میلاد شه ملک دین سبط پیمبر ولی چارمین
مژده ز میلاد شه عالمین زینت عباد شه خافقین
مطلع الانوار شه مشرقین سبط پیمبر علی ابن الحسین
سید سجاد گل باغ دین سبط پیمبر ولی چارمین
مزده که سلطان عباد آمده سرور وسر خیل رشاد آمده
بر همگان گنج مراد آمده مظهر الطاف جواد آمده
آمده سرحلقه ی اهل یقین سبط پیمبر ولی چارمین
مژده که مرآت خدا شد عیان شد متولد شه کون ومکان
شبل حسین زاده ی دخت کیان گشت عیان مفخر ایرانیان
ماه عرب شاه عجم رکن دین سبط پیمبر ولی چارمین
مژده که شد نور خدا آشکار گشت عیان مظهر پروردگار
آنکه بود شافع روز شمار دست همه دامن آن شهریار
فاش بگو آمده شاه امین سبط پیمبر ولی چارمین
-بنقل از ص ۷۸ -دیوان آذر-جلد دوم -سروده ی مرحوم سید غلامرضا آذر خراسانی -انتشارات طوس مشهد -چاچ چهارم -۱۳۴۸ شمسی --
جشن دوشهزاده بی نظیر است مژده که میلاد شه ووزیر است
پیک الهی خبرآورده است دختر طاها پسر آورده است
نخل رسالت ثمر آورده است آنکه زحق منجی ودست گیر است
مژده که شد روز ظهور حسین عیان شد از فاطمه نور حسین
شاد ملایک زظهور حسین آنکه به شمس دین مه منیر است
سوم شعبان رخ شه شد پدید بهر بشر رهبر دانا رسید
از پی یاریش زرب مجید رسیده آنکه بر حسین وزیر است
مادراو دختر طاها بود قابله اش مریم ولعیا بود
خادمه اش هاجر وحوا بود آنکه ولیعهد شه قدیر است
آنکه بود خون خدای جهان آنکه بود سرور آزاد گان
آنکه بود فخرهمه شیعیان فیض رسان عالم کبیر است------
چارم شعبان ز پی شاه دین عیان شده زاده ی ام البنین
یاور وغمخوار امام مبین آنکه به سبط مصطفی مشیر است
ز بارگاه شیرحق شد عیان وزیر بی نظیر شاه جهان
پشت وپناه ویار درماندگان که یاور ومشاور ودلیر است
زپشت باب علم خیر البشر عیان شده طلعت شمس وقمر
دو مه جبین دونازنین برادر یکی امیر و آن یکی وزیر است
ماه بنی هاشم وسرداردین باعث افتخار ام البنین
رشته ی با ارزش حبل المتین آنکه به حق یاور ودستگیر است
پرچم دین در کف با قدرتش مات سلاطین همه از شوکتش
در ره ارشاد بشر همتش باب حوائج به شه و فقیر است
قیام شان قیام برپا نمود حق طلبان را همه احیا نمود
زخون پاک این سند امضا نمود که حق همیشه فاتح وکبیر است
ایکه تو آیینه ی کبریایی خون خداوندی و حق نمایی
کن نظری بسوی (کربلایی) که سر سپرده وگدا ی پیر است
صص 90-93-کتاب : ارمغان کربلا -جلد سوم -ناد علی کربلایی-مداح اهلبیت-موسسه مطبوعاتی خزر-تهران